دندان‌ها عضو کلیدی بدن محسوب می‌شوند چون از یک طرف در زیبایی ظاهری افراد تاثیر گذارند و از طرف دیگر سلامت کلی بدن را تحت شعاع قرار می‌دهند. در بسیاری افراد نداشتن دندان سبب ایجاد مشکلات جدی سوء هاضمه می‌گردد که در دراز مدت می‌تواند مشکل‌ساز باشد. افراد به دلایل مختلفی دندان‌های خود را از دست می‌دهند.کاشت دندان روشی برای بازگرداندن عملکرد صحیح دندان‌ها و جلوگیری از تحلیل رفتن فک است. برای این که بدانیدکاشت دندان چیست و از چه روش‌هایی انجام می‌گیرد، تا انتهای بلاگ ما را همراهی نمائید.
انواع روش کاشت دندان
کاشت دندان به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. دندانپزشکان متخصص پروتز دندان، نسبت به آنچه شما نیاز دارید، کاشت دندان را انجام خواهند داد. در این راستا متدهای رایجی که مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل موارد زیر هستند:
- کاشت ایمپلنت
- کاشت زیکونیا
- کاشت بریج دندان
- کاشت دندان مصنوعی
کاشت ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان یکی از بهترین و مطمئن‌ترین روش‌ها برای جایگزین دندان از دست رفته است. در این روش طی یک جراحی، لثه برش داده شده و استخوان فک برای قرارگیری پایه فلزی ایمپلنت سوراخ می‌شود. پس از گذشت مدتی و ترکیب شدن استخوان فک با ایمپلنت دندان میتوان، اباتمنت و روکش ایمپلنت را قرار داد. روکش کاملا شبیه به دندان طبیعی بوده و باعث زیبایی دندان می‌گردد. این روش استحکام و دوام بالایی داشته و به همین دلیل در بیشتر مواقع دندانپزشک این شیوه را برای جایگزینی دندان از دست رفته توصیه می‌کند. اما گاهی ممکن است بیمار تمایلی به جراحی نداشته باشد یا به دلیل منع پزشکی و بیمارهای زمینه‌ای خاصی نتواند این جراحی را انجام دهد. در این شرایط میتوان از روش‌های دیگر کاشت دندان استفاده کرد.
انواع کاشت ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان از 3 بخش اصلی فیکسچر، اباتمنت و تاج تشکیل شده است که بسته به استقامت استخوان فک و تعداد دندان‌های از دست رفته به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد، که به صورت زیر هستند:
- ایمپلنت با روش اندوستیل ( Endosteal )
یکی از رایج‌ترین روش‌های کاشت ایمپلنت است که به طور عمده جایگزین بریج یا پروتز متحرک می‌شود. این ایمپلنت‌ها ایمن، موثر و بهترین انتخاب محسوب می‌شوند.
- ایمپلنت ساب پریوستیل ( Subperiosteal)
کاشت دندان با این روش به بیمارانی توصیه می‌شود که دچار تحلیل استخوان فک بوده یا اینکه استخوان فک شان ارتفاع کمی دارد.
بهترین آلیاژی که در ساخت پایه انواع ایمپلنت‌ها و بریج‌ها استفاده می‌شود، تیانیوم است. این آلیاژ با بدن انسان هماهنگ بوده و هنگام کاشت دندان در استخوان فک به خوبی جوش می‌خورد.
- روش مینی ایمپلنت
این نوع ایمپلنت دندان یک طراحی پیچ یک تکه دارد که قطر آن کمتر از 3 میلی‌متر بوده و انتهای آن شکل توپ مانند دارد. این قسمت توپی از بافت لثه بیرون می‌زند و پروتز روی آن متصل می‌گردد.
- کاشت دندان به روش پروتز ( Overdenture )
این روش کاشت دندان در واقع برای ثابت کردن پروتزهای متحرک در فک بالا و پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این متد برای بیمارانی که بخشی از دندان‌ها یا کل دندان‌های خود را از دست داده‌اند و تمایل به استفاده از پروتزهای متحرک ندارند بسیار مناسب است.
- کاشت دندان به روش زایگما ( Zygomatic Implant )
با کمک این متد ایمپلنت‌های دندانی با جراحی در قوس زیگوماتیک ( استخوان های گونه ) قرار می‌گیرند. برای بیمارانی که استخوان کمی دارند یا فاقد تراکم کافی در قوس بالایی برای حمایت از کاشت اندوستیل هستند، این شیوه می‌تواند بهترین روش کاشت دندان باشد.
کاشت زیرکونیا
این تکنیک به کاشت دندان بدون ایمپلنت معروف است، در این روش الگویی از خود دندان اصلی با استفاده از آلیاژ زیرکونیا ساخته شده و در استخوان اصلی فک کاشته می‌شود. این آلیاژ سفید رنگ و بسیار شبیه دندان طبیعی است. این روش برای افرادی مناسب است که دندان در دهان شکسته شده و هنوز تکه‌ای از آن باقی مانده است، در این حالت دندان شکسته را خارج می‌کنند و بلافاصله با اسکنر سه بعدی دندانی شبیه همان دندان اصلی می‌سازند و جای همان دندان قرار می‌دهند. این روش بسیار ساده و راحت و بی‌دردسر است به شرط آن که زمان زیادی از افتادن دندان نگذشته باشد، چون معمولا بعد از دو هفته حفره باز شده جمع و بسته می‌شود و برای جایگذاری دندان ساخته شده مناسب نیست و نتیجه مورد نظر را نمی‌دهد.
نرخ موفقیت کاشت ایمپلنت با تیتانیوم به دلیل سازگاری با بدن انسان در حدود 95 % است، این در حالی است که کاشت دندان به روش زیرکونیا به دلیل سازگاری این ماده با محیط زیست، پاسخ بهتر بافت نرم به این آلیاژ و البته زیبایی بیشتر و طبیعی تری که دارد، توانسته گوی سبقت را از ایمپلنت برباید.
کاشت بریج
بریج دندان یکی از روش‌های کاشت دندان بدون ایمپلنت است، به بریج، پل دندان هم گفته می‌شود. برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته قابل استفاده است. در این روش، دندانی که افتاده از دندان‌های مجاور خود به عنوان تکیه گاه کمک می‌گیرد و دندان مصنوعی را در جای خود نگه می‌دارد. پل در اینجا یک روکش است که در کمترین حالت از سه دندان مصنوعی ساخته شده است. برای نصب بریج ابتدا باید دو دندان مجاور توسط دندانپزشک تراشیده شوند سپس یک قالب از دندان‌ها تهیه شده به لابراتوآر ارسال می‌گردد، در نهایت بریج آماده شده توسط نوع خاصی از باندینگ ( چسب یا سیمان دندانپزشکی) در فضای خالی قرار داده می‌شود. مواد سازنده در ساخت بریج یا پل می‌تواند از جنس فلز، سرامیک، شیشه یا ترکیبی از این مواد باشد.
مزایای بریج دندان
- عملکرد موثری در بازگرداندن زیبایی ظاهری دندان‌ها داشته و امکان صحبت کردن و غذاخوردن طبیعی را برای بیمار فراهم می‌کند.
- از تحلیل و زوال استخوان فک جلوگیری کرده و خطر مشکلات ناشی از بایت را کاهش می‌دهد.
- به راحتی در دهان قرار گرفته و مراقبت و نگهداری آن بسیار ساده است.
- در مدت زمان کوتاهی بریج دندانی در دهان جا افتاده و بیمار با آن احساس راحتی خواهد کرد.
- عملکرد و زیبایی همانند ایمپلنت دارد با این تفاوت که نیاز به جراحی و داشتن استخوان فک محکم و قوی ندارد.
- زمان درمان بسیار سریع بوده و طی دو یا سه جلسه به نتیجه مطلوب دست خواهید یافت.
حداکثر تا 4 دندان از دست رفته متوالی را میتوان با استفاده از بریج دندان جایگزین کرد.
معایب بریج دندان
- قبل از انجام بریج باید از سلامت دندان‌های مجاور که قرار است به عنوان تکیه‌گاه باشند مطمئن شوید.
- اگر پل دندانی به درستی انجام نشود، خطر پوسیدگی و آسیب بیشتر را به همراه دارد.
- طول عمر کمتری نسبت به سایر روش‌ها داشته و در حدود 10 الی 15 سال دوام دارند.
- فقط برای جایگزینی دندان‌های متوالی قابل استفاده است.
- در مدت زمان طولانی از تحلیل استخوان جلوگیری نکرده و باید تعویض گردد.
- تراش مینای دندان‌های مجاور که حکم پایه نگهدارنده را دارند، باعث ایجاد حساسیت در آن‌ها می‌گردد.
- چسب دندان بعد از چند سال از بین رفته و نیاز به تمدید درمان است.
روش کاشت دندان توسط پروتز دندان مصنوعی
پروتز دندان مصنوعی مقرون به صرفه‌ترین روش کاشت دندان بوده و همچنین نوع دیگر روش کاشت دندان بدون ایمپلنت است. این متد برای افرادی که به دلایل مختلف کلیه دندان‌ها یا بخشی از آن را از دست داده‌اند، مناسب است. جنس این پروتزها معمولا از پلاستیک، فلز یا ترکیبی از هر دو بوده و متحرک هستند و میتوان برای تمیز کردن به راحتی از دهان خارج کرد و مجدد در دهان قرار داد. برای همین نگهداری از آن‌ها بسیار راحت‌تر است. به طور کلی این مدل پروتز دندان مصنوعی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- پروتز کامل
برای افرادی است که کلیه دندان‌های خود را از دست داده‌اند یا به دلیل آسیب و بیماری مجبور به کشیدن تمام دندان‌های خود شده‌اند، گزینه مناسبی بوده و در این متد دو پروتز برای فک بالا و پایین طراحی می‌گردد و کاشت دندان به وسیله یک اتصال پلاستیکی هم رنگ با لثه صورت می‌گیرد.
- پروتز پارسیل یا جزئی
زمانی که چند دندان را از دست می‌دهید، می‌توانید از پروتز جزئی استفاده کنید. در این حالت برای قسمت‌هایی که فاقد دندان هستند، دندان مصنوعی طراحی شده و روی یک پایه فلزی قرار می‌گیرد. برای مطابقت با رنگ لثه بخش پلاستیکی روی آن طراحی شده و با کمک گیره فلزی به دندان‌ها متصل می‌گردد. این پروتز متحرک بوده و برای تمیز کردن باید از دهان خارج گردد. این سبک کاشت دندان گاهی باعث ایجاد ناراحتی شده و پایداری کمتری داشته و باید به طور مکرر تعمیر گردد.
مزایای دندان مصنوعی
- پروتز مصنوعی نسبت به سایر گزینه‌های کاشت دندان، دارای حداقل ناراحتی و تحریک فک است.
- این روش کاشت نیاز به شرایط خاص ندارد و به راحتی قابل انجام است.
- این قاب سفت و سخت بافت نرم کمتری را در دهان شما می‌پوشاند که سلامت کلی دندان را بهبود بخشیده و حس و طعم را هنگام غذاخوردن افزایش می‌دهد.
- راحتی و تناسب بیشتر با دهان بیمار ایجاد می‌کند.
- از ارزان‌ترین روش‌ها برای جایگذاری دندان‌های جدید بوده و در کمترین زمان ممکن میتوان به آن دست یافت.
- مراقبت و نگهداری از پروتز متحرک بسیار راحت از بقیه روش‌ها است.
- تعمیر و تعویض آن بسیار راحت بوده و حتی میتوان به آن یک دندان مصنوعی اضافه کرد.
- پروتز متحرک آسیبی برای دیگر دندان‌ها ایجاد نمی‌کند.
ثابت ماندن پروتز متحرک در دهان، به وضعیت فک و آناتومی دهان و همچنین مهارت دندان‌سازی که پروتز را ساخته، بستگی دارد.
معایب دندان مصنوعی
- وجود میله‌های فلزی در ساختار این پروتز می‌تواند باعث آزار و اذیت بیمار گردد.
- تعمیر پروتز جزئی( پارسیل ) غیر ممکن است و باید دوباره ساخته شود.
- این پروتزها معمولا شکننده بوده و احتمال آسیب دیدن آن‌ها زیاد است.
- فرآیند ساخت پروتز پارسیل بسیار پیچیده بوده و نیاز به صرف زمان و تعداد جلسات بیشتری دارد.
- پروتز پارسیل نیاز به نگهداری مداوم دارد.
- روی نحوه غذاخوردن و گفتار فرد تاثیر دارد.
- اصلا شبیه دندان های طبیعی نیست.
- به دلیل تحلیل استخوان هر 5 الی 7 سال یکبار نیاز به تعویض دارند.
- نیروی جویدن و گاز زدن غذا با پروتز دندان مصنوعی به نسبت ایمپلنت و بریج کمتر است.
جدیدترین روش کاشت دندان
در این روش مدرن از یک کامپیوتر برای تصویربرداری و ایجاد یک ماکت از دندان بیمار استفاده می‌شود. این متد از رادیوگرافی دو بعدی،که برای کاشت ایمپلنت بکار می‌رود، بسیار موثرتر است. بزرگ‌ترین حسن آن این است که اجازه می‌دهد پروتز با دقت بیشتری در فضای دهان و بدون حذف بافت استخوان قرار گیرد. این جدیدترین تکنولوژی کاشت دندان با کمک مدل سه بعدی که از فک بیمار در اختیار متخصص قرار می‌دهد، باعث می‌شود، دندانپزشک بتواند بهترین درمان را با توجه به شرایط بیمار پایه ریزی نماید.
بهترین روش کاشت دندان چیست؟
پاسخ به این سوال به وضعیت شما بستگی دارد. دندانپزشک شما با توجه نوع مشکلی که برای دندان شما ایجاد شده نسبت به ارائه طرح درمان خود اقدام می نماید. همچنین باید دقت کنید که قبل از انجام هر اقدامی باید سوالت زیر را از خود بپرسید:
- از درمان انتخابی چه هدفی را دنبال می‌کنید؟
- زمان انجام و تکمیل پروسه درمان چقدر برای‌تان مهم است؟ آیا صبر و حوصله یک درمان طولانی مدت را دارید؟
- چه بودجه‌ای را می‌توانید برای این موضوع اختصاص دهید؟
قیمت کاشت ایمپلنت دندان از سایر روش‌های کاشت بالاتر بوده و همچنین شرایط محقق شدن این روشت درمانی نیز بسیار سخت‌تر است. این در حالی است که هزینه کاشت دندان بدون ایمپلنت در هر دو روش بریج و پروتز مصنوعی بسیار کمتر بوده و شرایط انجام کاشت راحت‌تر است.
هزینه کاشت دندان
هزینه کاشت دندان در روش‌های مختلف متغیر بوده و این امر به نوع کاشت، کیفیت و مراحل انجام کار و متریال مورد استفاده در کاشت انجام شده بستگی دارد. در روش کاشت دندان با ایمپلنت، معمولا هزینه‌های درمانی بسیار بالاتر از روش‌های دیگر است. علت این امر معمولا پروسه خاص جراحی و ابزاری است که برای کاشت مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین پروسه درمان با ایمپلنت معمولا بین 3 تا 9 ماه به طول می‌انجامد، ولی در نهایت کاشت ایمپلنت یک کاشت دندان دائمی به شمار می‌رود. در مقابل قیمت کاشت دندان بدون ایمپلنت بسیار پایین‌تر است. اگر به دنبال کاشت دندان مقرون به صرفه هستید، می‌توانید از روش‌های بریج و پروتز دندان مصنوعی استفاده کنید. البته نوع کاشت بسته به نیاز شما و مشکلی که دارید مشخص می‌گردد.
کلام آخر
از دست دادن دندان به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد، از جمله پوسیدگی گسترده، تصادف، آسیب ورزشی و …که هر کدام می‌تواند باعث ایجاد ظاهری ناخوشایند و یا مشکلات متعدد دهان و دندان گردد. انتخاب راه کار مناسب برای جایگزین کردن دندان از دست رفته خود چالشی تامل برانگیز است که باید بر اساس شرایط بیمار، نوع کاشت مورد نیاز و صلاح دید پزشک انتخاب شود، تا بهترین نتیجه حاصل گردد. شما می توانید با دریافت نوبت مشاوره رایگان از مطب دندانپزشکی دکتر آزاده خلجیان، از سایر خدمات بهره‌مند شوید.
پرسش‌های متداول
1.بهترین روش کاشت دندان کدام است؟
پاسخ به این سوال بسیار دشوار است، چرا که روش‌های مختلف کاشت دندان هر کدام مزایا و شرایط خاص خود را دارند و افراد با توجه به وضعیتی که دارند می‌توانند یکی از انواع کاشت دندان را انتخاب نمایند. بنابراین با توجه به شرایط بیمار و پارامترهایی مانند مقاومت استخوان فک، داشتن بیماری‌های زمینه‌ای و … بهترین گزینه توسط پزشک متخصص به بیمار پیشنهاد داده می‌شود.
2.آیا کاشت دندان درد دارد؟
برخی از انواع کاشت دندان مانند ایمپلنت به دلیل این که با جراحی همراه است، قطعا دوره درمان درد آوری دارد. اما در یک کاشتی مانند بریج که دو دندان مجاور دندان از دست رفته به عنوان پایه قرار می‌گیرند، بیمار دردی احساس نخواهد کرد. همچنین در پروتز دندان مصنوعی در چند هفته اول تا استخوان فک به پروتز عادت کند با کمی ناراحتی و درد همراه است.
3.آیا میتوان کاشت دندان را با چسب انجام داد؟
بله، در روش کاشت بریج معمولا دندانپزشک با استفاده از چسب یا سیمان دندانپزشکی اقدام به چسباندن پل دندانی می‌نماید.
4.اگر بیشتر از 3 دندان از دست داده باشیم، می‌توانیم از کاشت دندان بدون ایمپلنت استفاده کنیم؟
تا 4 دندان پشت سرهم را میتوان با استفاده از بریج دندانی جایگزین کرد. اگر تعداد بیشتری از دندان‌های خود را از دست داده باشید، می‌توانید از پروتز دندان مصنوعی کامل یا جزئی استفاده نمائید.
5.آیا بریج دندان از ایمپلنت دندان بهتر است؟
بریج دندان نسبت به ایمپلنت مقرون به صرفه بوده و نیازی به جراحی ندارد. اما اگر به دنبال روشی مادام‌العمر هستید، ایمپلنت دندان گزینه بهتری است.
