عفونت دندان در واقع به علت تجمع باکتریها در ناحیه دهان و دندان رخ داده، که در نهایت منجر به تخریب و آسیب به پالپ دندان میگردد. این معضل به دلایل مختلفی اتفاق میافتد. اگر به موقع برای مداوا اقدام نکنید، احتمال بروز آسیبهای جبران ناپذیری وجود خواهد داشت. بدون شک، برای انجام درمان اصولی و اساسی باید به دندانپرشک مراجعه کرد، اما میتوان از راهکارهای خانگی و طبیعی نیز برای درمان موقت استفاده کرد. در این مطلب 21 درمان خانگی را بررسی کردهایم، اگر میخواهید با آنها آشنا شوید با ما همراه باشید.
علت عفونت دندان
اگرچه سطح خارجی دندان بافت سختی دارد، اما قسمت داخلی آن از مجموعه اعصاب، بافتهای مرتبط و رگهای خونی تشکیل شده است، که میتوانند به راحتی در معرض عفونتهای مختلف قرار بگیرند. عواملی که معمولا سبب آسیب به بافت نرم دندان میشوند، عبارتند از:
- پوسیدگی دندان
- بیماریهای لثه مانند پریودنتال
- ترک خودرن دندان در اثر حادثه و تصادف
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- مصرف دخانیات
- عدم چکاپ منظم دندانها نزد دندانپزشک
عفونت پری اپیکال و پریودنتال دو بیماری شایع در زمینه عفونت دهان و دندان هستند، که باید در اسرع وقت برای درمان آنها اقدام شود.
نشانههای عفونت دندان
- احساس درد در هنگام جویدن غذا
- بوی بد دهان
- تب
- توده متورم قرمز رنگ کوچک یا بزرگ
- حساسیت به غذا و نوشیدنیهای سرد و گرم
- حساس و متورم شدن غدد لنفاوی
- متورم شدن فک و صورت و گردن
- تحریک و التهاب لثهها
- ایجاد مشکل در بلع و تنفس
یکی از علائم رایج عفونت دندان،درد شدید، مداوم و ضرباندار است که، معمولا بطور ناگهانی شروع شده و ادامه مییابد. در موارد حاد، باعث ایجاد درد در گوش، استخوان فک و گردن میشود.
از آنجا که در عفونت دندان، ریشه و پالپ دندان بیشتردچارآسیب میشود، بهترین راه حل استفاده از درمانهای پیشرفته پزشکی است، اما در جایی که امکان مراجعه به دندانپزشک وجود نداشته باشد، یا برای رسیدن به مطب، زمان زیادی باید صرف شود، استفاده از درمانهای خانگی میتواند به طور موقت تسکین دهنده درد عفونت دندان شما باشد. در ادامه 37 روش کلیدی را برای شما مطرح میکنیم.
1-استفاده از آب و نمک
نمک به دلیل خواص آنتی باکتریال و ضدعفونی کنندهای که دارد، میتواند باعث کاهش تورم، عفونت و درد گردد. همچنین از رشد باکتریها در دهان جلوگیری کرده و یک روش مقرون به صرفه و در دسترس است. تنها کافی است مقداری نمک را با آب ولرم مخلوط کرده و 2 الی 3 بار در روز دهان خود را شستشو دهید. محلول آب و نمک به بهبود زخم و حفظ به سلامت لثهها بسیار کمک میکند، برای همین بسیاری از دندانپزشکان توصیه میکنند، هر روز بعد از مسواک زدن، به عنوان دهانشویه مورد استفاده قرار گیرد.
2-دهانشویه جوش شیرین
جوش شیرین نیز مانند نمک خواص آنتی باکتریال داشته و میتواند در از بین بردن پلاک و عفونت دندان و دهان شما بسیار موثر باشد. تنها باید یک محلول رقیق از جوش شیرین و آب تهیه کرده و دهان خود را دو بار در روز با آن شستشو دهید، تا تاثیر معجزهآسای آن را ببینید.
3-سیر
خواص خارقالعاده و باورنکرنی سیر از کسی پوشیده نیست، سیر به دلیل خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی که دارد، برای درمان بسیاری از ییماریها پیشنهاد میگردد. همچنین سیر با تسکین درد و جلوگیری از عفونت میتواند بسیار موثر باشد، کافی است تنها یک حبه سیر را له کرده تا خمیر شود و سپس خمیر بدست آمده را بر روی قسمت عفونت کرده قرار دهید و اجازه دهید سیر به جنگ با باکتری ها برود. برای اثر بخشی بیشتر باید این کا را چندین دفعه در روز تکرار کنید.
4-غرغره روغن در دهان
استفاده از روغنها از گذشتههای دور رایج بوده و هست، این روش میتواند بر روی مشکلاتی از قبیل موارد زیر تاثیرگذار باشد:
- کنترل بیماریهای دهان و دندان
- رفع سموم لثهها
- کنترل خونریزی لثه
- رفع بوی بد دهان
- حذف باکتریهای مضر
انواع روغن برای جنبههای درمانی و سایر مصارف از مغزیجات و میوههای مختلف استخراج میشوند. یکی از راههای درمانی برای برطرف کردن عفونت دندان غرغره کردن روغنها به عنوان دهانشویه است.
5-درمان عفونت با کنجد
محققان اثبات کردهاند که دانههای کنجد یک داروی موثر برای از بین بردن باکتریها هستند. بنابراین درد را تسکین میدهند. دانههای کنجد را درون قابلمهای از آب بریزد و به مدت 5 دقیقه بجوشانید و بعد از خنک شدن با کمک پنبه کمی از محلول را بر روی دندان و لثه دردناک خود قرار ماساژ دهید. از روغن کنجد نیز میتوانید به همین شیوه استفاده نمائید.
6-درمان با روغن نارگیل
روغن نارگیل به دلیل خواص فراوانی که دارد یک داروی تضمین شده خانگی برای رفع عفونت دندان است. کافی است مقدار از آن را در داخل دهان خود ریخته و به مدت 5 الی 10 دقیقه در دهان بچرخانید سپس دور بریزید. در واقع با غرغره کردن روغن نارگیل به تسکین درد کمک خواهید کرد.
7-روغن زیتون بکر
روغن زیتون در بین درمانهای رایج خانگی، رتبه اول را دارد و این روغن میتواند به کاهش درد و التهاب ناشی از پوسیدگی دندان کمک کند. این روعن منبع طبیعی از ترکیباتی به نام اوژنال است که به مبارزه با باکتریها کمک میکند. در این روش نیز باید یک توپ پنبهای را در روغن زیتون خیس کرده سپس روی ناحیه آسیب دیده قراردهید. همچنین از روش غره غره کردن هم میتوانید استفاده نمائید.
8-درمان با پیاز
پیاز دارای طبیعت ضدعفونی کننده و ضد میکروبی بوده و بنابراین میتواند میکروبهای داخل دهان را از بین ببرد و تنها باید یک تکه پیاز خام را برای تسکین درد بر روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
9-انغوزه و درمان عفونت
درست است که طعم بد و تلفخ انغوزه خوشایند نیست، اما زمانی که روی ناحیه عفونت کرده قرار میگیرد، میتواند تاثیر شگفت انگیزی داشته باشد. برای استفاده باید پودر انغوزه را با آبلیمو مخلوط کرده و کمی آن را گرم کنید، سپس با کمک گوش پاک کن بر روی دندانهای عفونی و دردناک استفاده نمائید.
10-تاثیرجوانه گندم
جوانه گندم یک سم زدای قوی است که خواص ضد باکتریایی خوبی داشته و میتوان برای رهایی از درد و عفونت دندان از یک فنجان آب جوانه گندم استفاده کرد.
11-خواص بینظیر نعناع
خواص ضد عفونی کننده نعناع، فعالیتهای باکتریایی را در دهان بیاثر کرده و هم زمان اثرات ضد التهابی آن، درد وحشتناک ناشی از عفونت را تسکین میدهد. از طرق زیر میتوانید از نعناع استفاده نمائید:
- چند قطره از روغن نعناع را بر روی یک توپ پنبهای ریخته و بر روی دندان خود قرار دهید.
- آب برگ نعناع تازه را برروی دندان آسیب دیده خود ریخته و پس از آن دهان خود را با آب گرم بشوئید.
- چای نعناع نیز میتواند بسیار تسکین دهنده باشد.
12-گیاه چنار ( Plantain )
گیاه چنار، سرشار از خواص ضد التهابی، تکسین دهند درد بوده و میتواند عفونت لثه را درمان نماید. این گیاه توانایی مقابله با عفونت را داشته و سریعا به رفع مشکل شما کمک میکند. چند برگ درخت چنار را با استفاده از هاون، له کرده و یک خمیر تهیه کنید آن را برروی ناحیه دردناک اعمال نموده و در انتها دهان خود را بشوئید.
13-گل همیشه بهار
برگ این گیاه و خود گل همیشه بهار یک درمان فوقالعاده برای دندان درد شدید، ناشی از آبسه محسوب میگردند. چند برگ گل همیشه بهار را له کرده تا یک خمیر تشکیل شود، آن را بر روی ناحیه عفونی قرار دهید و به مدت یک ساعت صبر کنید. میتوانید تا زمان بهبودی کامل این کار را چندین بار تکرار نمائید.
14-گیاه خوک طلایی ( Goldenseal )
این گیاه گلدار، حاوی یک ماده شیمیایی به نام بربریت بوده که اکثرا برای از بین بردن باکتریها در آزمایشگاههای پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. برای همین کافی است برگهای این گیاه را برای چند دقیقه بجوید، تا درمان معجزه آسای آن را ببینید.
15- گیاه بومادران ( Yarrow )
جویدن برگ گیاه بو مادران، برای تسکین درد فوری آبسه دندان یا لثه بسیار مفید بوده و با توجه به خاصیت ضد عفونی کنندهای که دارد، عفونت دندان را کاهش میدهد.
16-گیاه اسپیلاتتس
برخی گیاهان قابل نگهداری در منزل بوده و علاوه بر آن خاصیت درمانی نیز دارند. گیاه اسپیلاتتس یک درمان فوقالعاده برای اختلالات دندان است. این گیاه علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، درد را نیز تسکین میدهد. میتوانید مستقیما اسپیلاتتس را بر روی ناحیه آسیب دیده اعمال کنید.
17-اکیناسه ( مخروط سانان )
دقیقا مانند گیاه اسپیلاتتس، این گیاه نیز به علت قابلیت درمان دندان درد مشهور است. با برگهای اکیناسه میتوان چای تهیه کرده و بنوشید تا درد لثه ها التیام یابد. همچنین میتوانید این گیاه را به شکل پودر درآورده و برروی ناحیه آسیب دیده اعمال نمائید، بعد از چند روز استفاده متوجه تغییرات آن خواهید شد.
18-روغن درخت چای
برای خلاص شدن از شر عفونت دندان راه حل ساده دیگر، روغن درخت چای است. این درخت دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی بوده و به از بین بردن باکتریهای موجود در دهان کمک میکند. با قرار دادن کمی روغن درخت چای در یک فنجان، یک دهانشوبه درست کنید، آن را در دهان خود بچرخانید و سپس دور بریزید. این کار به کاهش عفونت دندان شما کمک شایانی خواهد کرد.
19-برگ گوآوا
برگهای گوآوا خاصیت ضدالتهابی، ضد میکروبی و ضد درد دارند. این گیاه میتواند جراحات را درمان کرده و درد را آرام نماید. برای استفاده از آن یک راه این است که چند عدد برگ گوآوا را بجوید تا سبب تسکین درد دندان شما گردد و راه دوم جوشاندن برگهای این گیاه در آب به همراه مقداری نمک است که بعد از خنک شدن باید از آن استفاده کرد.
20-چریش ( Indian Lilac )
این گیاه به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد ویروسی، میتواند انواع مختلفی از بیماریها را درمان نماید. معمولا به دو صورت خوارکی و مرهم میتوانید از این گیاه استفاده نمائید. برای درمان لثهها باید آن را خشک کرده و پودر نمائید، سپس با زردچوبه مخلوط کرده و آن را روی لثه ماساژ دهید.
21-روغن خردل
این روغن یک ضد التهاب، ضد عفونی کننده و ضد باکتری قوی است که قادر به کاهش درد و تورم است. مقداری نمک را با روغن خردل مخلوط کرده و لثهها و دندان را به مدت 5 دقیقه با آن مالش دهید. سپس دهان خود را با آب گرم بشوئید.
غرغره کردن روغن درصبح و با معده خالی توصیه میشود.
22-درمان با میخک
قدیمی ها میخک را به عنوان یک درمان طبیعی دندان درد میشناسند، خواص آنتی باکتریال، ضد درد وضدعفونتی کنندهاش، باعث شده تامحبوبیت زیادی جهت از بین بردن درد دندان و لثه پیدا کند. معمولا برای کاهش درد و از بین بردن عفونت از روغن میخک استفاده میکنند، به این صورت که مقدار کمی از روغن میخک را بر روی پنیه میریزند و آن را روی محل درد قرار میدهند و گهگاهی با دندان به پنبه فشار میآورند تا روغن از آن خارج گردد. این فرآیند معمولا باید 30 دقیقه به طول انجامد.
23-چای کیسهای
چای حاوی تانن بوده که به کاهش التهاب و درد کمک فراوانی نموده و به دلیل داشتن آنتی اکسیدان در بهبود سلامت دهان و مبارزه با عفونت میتواند بسیار کمک نماید. شما به آسانی میتوانید چای کیسهای را درون آب گرم خیس کرده و سپس آن را در طول شب یا برای چند ساعت روی قسمت عفونت کرده قرار دهید.
24-چای شنبلیله
تخم شنبلیله سرشار از فایدههای متعدد برای سلامتی است و بسیاری از مطالعات علمی ثابت کردهاندکه شنبلیله حاوی خواص درمانی و ضد باکتریایی است که به درمان بسیاری از ناراحتیها و همچنین مشلات دهان و دندان کمک میکند. شنبلیله به درمان زخمها، سوختگی و حتی کاهش التهاب کمک مینماید. از این رو میتوان آن را یکی از بهترین مواد طبیعی برای درمان عفونت دندان به شمار آورد. ابتدا کمی آب داخل قابلمهای کوچک بریزید و آن را روی شعلهای با حرارت متوسط بگذارید. بعد ا ز 3 – 4 دقیقه تخم شنبلیله آسیاب شده را به آن بیافزائید و خوب هم بزنید. بعد از حدود 1-2 دقیقه آن را از روی شعله بردارید و داخل لیوان بریزید. گلولهی پنبهای را در آن فرو کنید آب اضافیاش را بچلانید و بعد آن را روی دندان یا لثهی دردناکتان بگذارید و اجازه دهید یک یا دو دقیقه بماند و این فرآیند را چند بار در روز تکرار کنید.
25-پونه کوهی ( روغن اورگانو )
یکی از مواد طبیعی که میتواند شما را از شر عفونت دندان درد خلاص کند، روغن پونه کوهی ( اورگانو ) است، پونه سرشار از خواص ضد میکروبی، ضد باکتریایی و ضد انقباضی بوده و از دندانها در برابر عفونت و ورم، حفاظت مینماید. روغن اورگانو از مشتقات پونه کوهی است که بسیار خوشبو ولی در عین حال با طعمی تلخ و زننده است. بوی خوش این اسانس به دلیل کارواکرول موجود در آن بوده و خاصیت ضد میکروبی بسیار قوی آن شگفت انگیز است. طوری که برای رفع باکتریها و پیشگیری از بیماریهای میکروبی بسیار مناسب است. همچنین آنتی اکسیدانهای بسیار قوی موجود در آن با رادیکالهای آزاد مبارزه کرده و باعث ایمن شدن بدن میشوند.
26-کمپرس یخ
بیخطرترین و سادهترین راه کار برای درمان و آرامش درد عفونت دندان استفاده از کمپرس یخ است. یخ با بیحس کردن موضع مورد نظر، درد را تسکین داده و باعث بر طرف شدن ورم و قرمزی دندان ملتهب میگردد. برای این روش باید قالب یخ را به مدت 10 الی 15 دقیقه روی لثه یا دندان قراردهید، این عمل را میتوانید 2 الی 3 بار در روز تکرار کنید.
27-جوز هندی
روغن جوز هندی بدون شک یکی از راه کارهایی اثر بخش است که با خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی که دارد میتواند علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن به تسریع در بهبود عفونت دندان کمک نماید. این روغن یکی از رایجترین روغنهایی است که برای درمان ناراحتیهای دهان و دندان مانند بوی بد دهان و پوسیدگی دندان مورد استفاده قرار میگیرد.
28-ترکیب زنجبیل و فلفل هندی
فلفل هندی دارای کپسایسین است که به عنوان یک عامل طبیعی ضد حساسیت عمل کرده و از لخته شدن خون و التهاب، پیشگیری و آنها را درمان میکند. همچنین زنجبیل برای کاهش ورم و قرمزی دندان مبتلا به عفونت و نواحی اطراف آن بسیار موثر است. ترکیب این دو ماده به صورت یک خمیر غلیظ میتواند درد شدید عفونت و التهاب ناشی از آن را بهبود بخشد. کافی است فلفل هندی و زنجبیل آسیاب شده را با هم مخلوط کرده و خمیر حاصل را به شکل یک گلوله کوچک روی دندان قرار دهید.
خمیر حاصل از ترکیب فلفل هندی و زنجبیل را به هیچ عنوان مزه نکرده، قورت ندهید و از جویدن آن هم بپرهیزید، تنها در حدود 4 الی 5 دقیقه روی ناحیه مورد نظر قرار داده و به محض بر طرف شدن درد آن را دور بریزید.
29-سیب زمینی
یکی از مواد کم ادعا که به سهولت هم قابل دسترس بوده ، سیب زمینی است، که به طور طبیعی سرشار از خواص ضدعفونی کننده است، به علاوه ماهیت اسیدی سیب زمینی بیشتر به کشتن میکروبها و از بین بردن عفونتهای ناشی از وجود باکتریهای دندان کمک میکند.
30-سرکه سیب
یکی از بهترین مواد طبیعی برای از بین بردن التهاب و باکتریهای عامل عفونت دندان، سرکه سیب است که می تواند با بی حس کردن موضع و خواص مفیدی که دارد اقدام به درمان عفونت دندان نماید. برای درمان باید سرکه سیب را با کمی آب رقیق کرده و سپس با آن دهان خود را شستشو دهید.
31-میوه پاپایا
این میوه به عنوان یکی از پرکاربردترین مواد خانگی برای درمان عفونت دندان به حساب میآید. این امر به علت خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانهای موجود در پاپایا است.
32-زغال چوب فعال
یکی از راهکارهای مفید، استفاده از زغال چوب فعال برای از بین بردن و بیرون کشیدن مواد سمی از بدن است. این ماده، باکتریها را از حفره دهانی بیرون کشیده و به صورت تضمینی و حرفهای عفونت را از بین میبرد. برای این روش باید کمی زغال چوب فعال را در یک ظرف کوچک بریزید و کمی آب به آن اضافه کنید، زمانی که تبدیل به یک خمیر غلیظ شد، پنبه را داخل آن فرو کرده و آن را روی عفونت دندان قرار دهید. باید به مدت 20 الی 30 دقیقه روی دندان باقی بماند.
33-نمک و فلفل
هیچ درمانی نمیتواند سادهتر و اساسیتر از این باشد، این ترکیب به طور شگفت انگیزی به کاهش درد، عفونت، قرمزی کمک کرده و از پیشرفت عفونت دندان جلوگیری مینماید. کافی است کمی فلفل و نمک را با هم مخلوط و آنها را روی دندان عفونی قرار دهید و بعد از 20 دقیقه دهان خود را با آب گرم شستشو دهید.
34-وانیل
وانیل به جز خواص درمانی، بسیار آرامبخش نیز هست. همچنین به صورت طبیعی ضد التهاب بوده و بسیاری از افرادی که از آن استفاده میکنند، خبر ندارند. وانیل یک درمان موثر و در عین حال خوش بو است که به راحتی در دسترس همه قرار دارد. باید برای بهره بردن از خواص آن به کمک یک گوش پاک کن کمی از عصاره وانیل را روی قسمت عفونی قرار داده و بعد از مدتی آن را با آب گرم بشوئید.
35-زرد چوبه
از قدیم در اکثر درمانهای پزشکی البته از نوع خانگی، از زردچوبه استفاده میکردند، خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی زردچوبه بر هیچ کس پنهان نیست.از این ماده برای بر طرف کردن قرمزی دندان عفونت کرده و همچنین بر طرف کردن آلودگی عفونی ایجاد شده استفاده مینمایند. ابتدا کمی پودر زردچوبه و آب را درون یک ظرف مخلوط کنید تا از آن یک خمیر درست شود. سپس خمیر را با کمک گوش پاک کن روی دندان و محل عفونت قرارداده و بعد از 15 دقیقه آن را با آب گرم بشورید.
36-پراکسید هیدروژن ( آب اکسیژنه )
هیدروژن پر اکسید یک درمان عالی برای مبارزه با عفونت باکتریایی است، که میتواند باعث کاهش پلاک و خونریزی لثه شود. در یک ظرف کمی آب اکسیژنه را با آب معمولی مخلوط کرده و سپس دهان خود را با آن شستشو دهید. نکته مهم این است که نباید به هیچ وجه آن را قورت دهید.
37-روغن آویشن
روغن آویشن بسیار قوی بوده و علاوه بر رفع التهاب، قادر است انگلها را از بین ببرد و با باکتریها مبارزه کرده و تورم را کاهش دهد. شما به دو طریق میتوانید از این روغن معجزه گر استفاده نمائید، هم به عنوان دهانشویه در ترکیب با آب قابل استفاده است و هم مقداری از آن را روی پنبه ریخته و روی محل عفونت قرار دهید.
کلام آخر
عفونت دندان یکی از معضلات شایع است که باید به طور جدی مورد پیگیری و درمان قرار گیرد. استفاده از درمانهای خانگی و سنتی عفونت دندان را به طور کامل رفع نمیکند، بلکه تنها برای جلوگیری از پیشرفت عفونت و به طور موقت، استفاده میگردد. بدون شک برای درمان قطعی باید به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.
سوالات متداول
1-عفونت ریشه دندان تا چه اندازه نگران کننده است؟
عفونت ریشه دندان که منجر به بروز درد شدید، تورم، تب، اسهال و استفراغ و .. شود، میتواند در روند زندگی روزمره اختلال ایجاد کرده و هرچه این علائم پیشرفتهتر باشند، شدت آسیب و معضل نیز جدیتر است. تا آنجا که بیتوجهی به آن میتواند عفونت شدید را به همراه داشته که در نهایت ممکن است وارد خون شده و جان فرد را به خطر بیاندازد.
2-آیا عفونت دندان میتوان منجر به کشیدن دندان شود؟
بله، در برخی موارد که عفونت باعث ترک دندان یا از بین رفتن عاج و مینای آن شود، درصورتی که امکان درمان کانال ریشه وجود نداشته باشد، دندانپزشک به ناچار باید دندان را بکشد.
3-کدام راه کارها جهت جلوگیری از پیشرفت عفونت دندان موثر هستند؟
رعایت اصول بهداشت دهان و دندان، مهمترین و اولین قدمی است که باید در حفظ سلامت دندانها و کاهش امکان وقوع عفونت دندان مورد توجه قرار گیرد. استفاده از مسواک و خمیر دندان فلوراید دار، مصرف دهانشویه مناسب، نخ دندان و مراجعه به موقع در بازههای زمانی 6 ماه به دندانپزشک و چکاپ دندانها، میتوانند بهترین راه پیشگیری از عفونت دندان باشند.