راه‌های مختلفی برای سفید کردن دندانها وجود دارد که از آن جمله می‌توان به ونیر کامپوزیت، لمینت دندان و بلیچینگ دندان اشاره کرد. بلیچینگ کم ریسک‌ترین راه برای سفید کردن دندانها می‌باشد. با کمک این روش، دندانها بسته به نوع جنس و شدت زردی، دو سه درجه، تغییر رنگ پیدا خواهند کرد. این سفید شدن به هیچ وجه در حد و اندازه روش لمینت و کامپوزیت نیست و تنها دندانها به کمک مواد شیمیایی روشن می‌گردند. برای این که بلیچینگ تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد، باید در چند مرحله انجام گیرد.
بلیچینگ دندان چیست؟
بلیچینگ دندان تخصصی‌ترین و حرفه‌ای‌ترین خدمات دندانپزشکی است، که به کمک آن رنگدانه‌های غیر طبیعی که بر روی سطح دندانها چسبیده‌اند، را از بین می‌برند. در این شیوه درمانی دندانپزشک در مطب، به کمک مواد شیمیایی که غلظت زیادی دارند در مدت زمان کوتاهی تمام لکه‌ها و رنگ‌های ایجاد شده بر روی دندان‌های طبیعی را پاک نموده و دندان‌های شما را سفید می‌کند. این متد، تنها بر روی دندان‌های طبیعی قابل اجرا بوده و روکش دندانها و ایمپلنت دندان سفید نمی‌شوند. همچنین در روش بلیچینگ دندان، چیزی به ساختار دندانها اضافه نشده و تاثیر آن بسته به جنس دندانها، میزان تغییر رنگ و زردی آن‌ها متفاوت است. دندانپزشک بعد از بررسی و شناخت عامل تغییر رنگ دندان، با بهترین روش بلیچینگ اقدام به سفید کردن دندانها می‌نماید. رنگ دندانها در روش بلیچینگ 12 تا 14 درجه روشن‌تر خواهد شد. البته اگر دندانها دارای پرشدگی همرنگ با دندان باشند، بلیچینگ بر روی آن‌ها جواب نخواهد داد. در کل روش بلیچینگ کاملا بی‌ضرر بوده و آسیبی به بافت دندان وارد نمی‌کند.
نحوه عملکرد بلیچینگ
دندانها دارای دو بخش مینا و عاج هستند، مینای دندان روی قسمت عاج قرار گرفته و موجب سفیدی و شفافیت دندان میشود. مواد غذایی مختلف باعث ایجاد رنگدانه‌ها و لکه‌های متعدد بر روی مینای دندان شده و همچنین به مرور زمان مینای دندان از بین رفته و رنگ عاج نمایان می‌گردد، این عوامل و مواردی از این قبیل، سبب تغییر رنگ دندانها می‌شوند. برای اصلاح و سفید کردن مینای دندان از روش بلیچینگ دندان استفاده می‌کنند. ماده اصلی سفید کننده در این روش درمانی پراکسید هیدروژن است که باعث اکسید شدن رنگدانه‌های رسوب کرده بین مینای دندان شده و آن را از بین می‌برد. به مرور زمان این ماده به قسمت‌های زیرین مینای دندان در عاج نفوذ کرده و سبب سفیدی و روشن دندانها می‌گردد.
انواع روش بلیچینگ
انتخاب روش مناسب سفید کردن دندان بیمار بر اساس نظر دندانپزشک و با توجه به عواملی موثر در ایجاد تغییر رنگ در دندانها، تعیین می‌گردد. معمولا بلیچینگ دندانها به دو روش بلیچینگ در مطب و بلیچینگ در خانه انجام می‌گیرد، اما به تازگی روشهای جدیدی مانند: بلیچینگ فوری دندان و ژل بلیچینگ، نیز اضافه شده است.
روش بلیچینگ دندان در مطب
آفیس بلیچینگ (Office Bleaching) یکی از مطمئن‌ترین و سریع‌ترین متدهای بلیچینگ دندان محسوب می‌گردد. مواد سفید کننده مورد استفاده در مطب‌ها دارای غلظت بالایی هستند و برای همین مدت زمان کوتاهی بر روی دندانها قرار می‌گیرند. به دلیل قدرت و غلظتی که مواد شیمیایی مورد استفاده در این شیوه درمانی دارند، مهارت و حرفه‌ای بودن دندانپزشک بسیار حائزاهمیت است، چرا که بیمار با عوارض جدی مانند حساسیت‌های دندان و لثه مواجه است. مواد شیمیایی مورد استفاده پراکسید هیدروژن یا کاربامید پراکسید می‌باشند و برای این که از تماس مواد اکسیده کننده با لثه‌ها جلوگیری شود، روی آن‌ها را با ژل‌های محافظ، پوشانده و به کمک دستگاه لیزر لایت کیور، آن‌ها را بر روی دندان ثابت نگه می‌دارند، تا در طول درمان با مواد اسیدی تماس نداشته باشند. بعد از این مرحله متخصص محافظ مخصوصی را در داخل دهان قرار می‌دهد و لب بیمار به وسیله دهان باز کن‌های مخصوص کنار زده میشود. سپس با محلول اسیدی مینای دندان را سفید می‌کنند. در نهایت مجدد با دستگاه لایت کیور اشعههایی با فرکانس بالا به دندانها می‌تابانند، تا بلیچینگ کامل گردد. این اشعه‌ها سبب فعال شدن مواد و تاثیر سریع بر روی دندان بیمار می‌شوند. معمولا این روش 3 الی 4 جلسه به طول می‌انجامد و مدت زمان هر مرحله حدود 60 دقیقه می‌باشد.
روش بلیچینگ در خانه
این روش (Home Bleaching) به بلیچینگ خانگی نیز شهرت دارد، البته این سیستم درمانی مجدد تحت نظارت پزشک متخصص انجام می‌گیرد، اما به جای این که در مطب حضور داشته باشید در منزل پروسه بلیچینگ دندان خود را انجام می‌دهید. قبل از هر کاری باید وضعیت دندان‌های شما از نظر سلامت و جرم، کاملا مورد تایید پزشک باشد و نیاز به جرم‌گیری نداشته باشد، سپس توسط دندانپزشک از آن‌ها یک قالب تهیه شده و برای ساخت تری‌های پلاستیکی مورد نیاز به لابراتوار ارسال می‌گردد. در آنجا بر اساس قالب دهان شما تری‌های پلاستیکی شفاف و بسیار نازکی ساخته می‌شوند که به کمک آن‌ها می‌توانید مراحل بلیچینگ را در منزل انجام دهید. (تری‌های قالب گیری دندانپزشکی، محصولات به خصوصی هستند که پزشکان از آن‌ها برای قرار دادن مواد قالب‌گیری در داخل دهان استفاده می‌کنند. ) در هنگام ساخت تری‌های مخصوص دندان بیمار، یکسری فضاهای خالی بین دندان و این وسیله پلاستیکی قرار داده میشود تا ژل بلیچینگ در آن بخش قرار گیرد. این ژل دارای غلظت 16 تا 20 درصد است و برای همین این پروسه نسبت به سیستم بلیچیگ در مطب زمان‌بر و طولانی‌تر است. شما در این روش پس از گذشت چندین هفته می‌توانید نتیجه را مشاهده کنید، همچنین مدت زمانی که باید تری‌ها در دهان شما باشند خیلی بیشتر از روش آفیس بلیچینگ است.
بلیچینگ فوری دندان یا پاور بلیچینگ
یک روش جدید که اخیرا برای بلیچینگ دندان انجام میشود، پاور بلیچینگ نام دارد که در آن از هیدروژن پراکسید بسیار غلیظ استفاده می‌کنند، به طوری که کل پروسه سفید شدن دندانها فقط در یک جلسه انجام می‌گردد. در این روش دندانها به صورت موقت سفید می‌شوند و ممکن است بعد از مدتی مجدد نیاز به تکرار این عمل داشته باشید.
ژل بلیچینگ قابل تهیه بدون نسخه
محصولات و کیت‌های سفیده کننده دندان که بدون نسخه یا از طریق اینترنت خریداری می‌شوند، از نظر قانونی فقط می توانند 1 تا 7 درصد پراکسید هیدروژن داشته باشند. این غلظت معمولا بسیار کم بوده و تاثیر طولانی مدت و قابل توجهی بر روی دندانها ندارند. محصولاتی که بیش از 7 درصد پراکسید هیدروژن داشته باشند، به طور قانونی فقط توسط دندانپزشکان قابل استفاده هستند.
هزینه بلچینگ دندان
هزینه بلچینگ دندان در مقایسه با سایر روش‌ها ارزان‌تر و مقرون به صرفه‌تر است، اما عوامل مختلفی مانند: تجهیزات، کیفیت مواد مصرفی، تخصص و مهارت دندانپزشک و نوع روش بلیچینگ در هزینه نهایی موثر هستند. هزینه بلیچینگ در مطب نسبت به بلچینگ در منزل بیشتر بوده، همچنین میزان تاثیر و ماندگاری این دو روش نیز با هم فرق دارند.
طول عمر بلیچینگ
درمان بلچینگ بین 6 ماه تا 2 سال ماندگاری داشته و این زمان به فرد و عادت‌های غذایی او وابسته است. به عنوان مثال، هرچه میزان مصرف چای و قهوه یا سیگار کمتر باشد، ماندگاری بلیچینگ بیشتر خواهد بود، حتی در برخی از افراد روش بلیچینگ تا 5 سال نیز عمر می‌کند. اما به صورت کلی ترجیحا باید، بلیچینگ و سفید کردن دندانها را سالی یکبار تمدید کرد. البته رعایت اصول بهداشتی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان یا مصرف خمیردندان‌های سفید کننده نیز، در جهت افزایش طول عمر بلیچینگ موثر می‌باشند.
نکات مهم که باید بدانید
برای افزایش رضایت‌مندی خود از انجام بلیچینگ دندان، باید نکات زیر مد نظر قرار دهید:
- از آنجا که کار با مواد بلچینیگ سخت بوده و نیاز به تبحر و تجربه دارد، باید از دندانپزشک حرفه‌ای کمک بگیرید.
- فرآیند بلیچینگ دندان یک درمان دائمی نبوده و نیاز به تمدید دارد. فاصله لازم برای تمدید درمان، به عوامل مختلفی مانند بهداشت فردی، عادات غذایی و کیفیت کار انجام شده، وابسته بوده و می‌تواند بین چند ماه تا چند سال باشد.
- سفیدی دندانها در بلیچینگ دندان قابل پیش بینی نیست و تضمینی بابت میزان روشن شدن آن‌ها داده نخواهد شد.
- برخی از دندانپزشکان معتقدند هر دو روش آفیس بلیچینگ و هوم بلیچینگ باید در کنار هم انجام گیرد. طبق نظر آن‌ها، درمان در مطب تازه شروع کار بوده و باید بوسیله روش خانگی، درمان ادامه یابد، تا بتوان به نتیجه مطلوب دست پیدا کرد.
مراقبت‌های پس ازانجام بلیچینگ
در 24 ساعت اولیه بعد از درمان بلیچینگ باید به طور ویژه از دندانها مواظبت کنید، هرچه این مراقبت‌ها اصولی‌تر و بهتر باشد، مدت زمان ماندگاری درمان بلیچینگ نیز بیشتر خواهد شد. این اقدامات شامل موارد زیر هستند:
- در روز اول حساسیت دندانها طبیعی بوده حتی می‌توانید از مسکن‌ها کمک بگیرید. اما در روزهای آتی بهتر است با خمیر دندان ضد حساسیت، این وضعیت را کنترل نمائید.
- برای جلوگیری از التهاب و تورم، لثه‌های خود را با آب گرم شستشو دهید.
- در صورتی که در حین انجام بلیچینگ خانگی دچار حساسیت دندانی شدید، مصرف آن را یک روز در میان کرده و در صورت ادامه مشکل، به دندانپزشک خود مراجعه نمائید.
- استعمال دخانیات و الکل را کنار بگذارید.
- مواد غذایی بسیار داغ و بسیار سرد مصرف نکنید.
- بعد از مصرف نوشیدنی‌های رنگی مانند قهوه، چای و نوشابه‌گازدار، حتما دهان خود را با آب بشوئید.
- از مصرف مواد غذایی اسیدی بپرهیزید.
- یک هفته بعد از انجام بلیچینگ برای چکاپ به مطب دکتر مراجعه نمائید.
- از دهان شویه و خمیردندان‌های رنگی حداقل به مدت 24 ساعت استفاده نکنید.
چه زمانی نیاز به بلیچینگ داریم؟
بد رنگ بودن دندانها یکی از مشکلات رایج مراجعین به دندانپزشکی است. به جز رنگدانه‌های مواد غذایی که به مرور زمان موجب تغییر رنگ دندانها می‌شوند، علل دیگری مانند موارد زیر، باعث احساس نیاز به انجام بلیچینگ دندان می‌شوند، که شامل:
- تغییرات ژنتیکی
- مصرف آنتی بیوتیک و فلوراید
- پوسیدگی دندان
- مصرف دخانیات
- استفاده از نوشیدنی‌های رنگی مانند: قهوه و چای
- افزایش سن
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
جهت رسید ن به نتیجه مطلوب در بلیچینگ دندان، علت بد رنگی دندان و انتخاب روش درمانی موثر، بسیار اهمیت دارد.
مشخصات افرادی که نباید بلیچینگ انجام دهند
داشتن هر کدام از این شرایط زیر می‌تواند شما را برای همیشه یا دست کم برای مدتی از انجام بلیچینگ بازدارد:
- داشتن دندان‌های بیش از حد پوسیده
- مبتلا به بیماری حاد قلبی
- سابقه سایش‌های دندانی شدید
- ابتلا به بیماری‌های تحلیل لثه و عفونت و خونریزی
- خانم‌های باردار و شیرده
- افراد سالخورده که ریشه دندان شان نمایان شده
مزایای و معایب بلیچینگ دندان
روش بلیچینگ دندان یک درمان ساده، آسان و سریع محسوب می‌گردد و در مدت زمان کوتاهی می‌توانید به نتیجه دلخواه خود برسید. این متد درمانی همانند سایر روشهای مشابه خود دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت :
مزایای بلیچینگ دندان
- بدون نیاز به تراش دندان
- کاملا بدون درد
- مقرون به صرفه و ارزان
- سریع و بدون دردسر
- حفظ سلامت دندانها
- بدون ایجاد حساسیت
معایب بلچینگ
- ایجاد حساسیت برای لثه‌ها
- ماندگاری و دوام کم
- تاثیر منفی مشکلات زمینه‌ای مانند ژنتیک
- حساس شدن دندانها به گرما و سرما
- سفید شدن کمتر از انتظار
سخن نهایی
افرادی که به دنبال داشتن دندان‌های زیبا و سفید هستند و همچنین مایلند علاوه بر هزینه کم و به صرفه، از یک راه درمانی مطمئن جهت زیباتر شدن دندان‌های خود استفاده نمایند، باید به سراغ متد بلیچینگ دندان بروند. این روش کاملا غیرتهاجمی بوده و برای انجام آن نیازی به تراشیدن دندان و انجام بی‌حسی نیست. تنها باید شرایط لازم برای انجام آن را داشته باشید، در آن صورت می‌توانید از هر کدام از روشهای معمول این درمان اعم از روش آفیس بلیچینگ و هوم بلیچینگ استفاده نمائید. لازم به ذکر است، استفاده از هر دو روش به طور همزمان، رضایت بیشتری را برای شما به همراه خواهد داشت.
سوالات متداول
1) بلیچینگ دندان چگونه انجام میشود؟
یکی از موثرترین و بهترین روش‌ها برای برطرف کردن رنگدانه‌های غیر طبیعی روی دندانها، بلیچینگ می‌باشد. در واقع به متد سفید کردن دندانها بدون نیاز به تراشیدن مینای دندان و بدون بی‌حسی، بلیچینگ دندان گویند. در این روش به کمک مواد شیمیایی مخصوصی که حاوی پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید هستند، باعث تغییر در رنگدانه‌های دندان و در نهایت سفید شدن آن‌ها می‌شوند. بلیچینگ یک روش مقرون به صرفه، سریع و آسان است.
2) انواع روشهای بلیچینگ دندان کدامند؟
به دو روش شناخته شده بلیچینگ دندان انجام می‌گیرد، که شامل آفیس بلیچینگ و هوم بلیچینگ هستند. تفاوت این دو روش علاوه بر غلظت مواد مورد استفاده، در نحوه اجرا نیز می‌باشد، آفیس بلیچینگ در مطب انجام شده و زمان کمتری می‌برد، در حالی که هوم بلیچینگ در منزل و با زمان طولانی‌تری انجام میشود.
3) کدام روش بلیچینگ دندان موثرتر است؟
بدون شک روش آفیس بلیچینگ نسبت به بلیچینگ در منزل، زمان کمتری برای رسیدن به نتیجه مورد نظر، نیاز دارد. ولی روش بلیچینگ در خانه ماندگاری بیشتری نسبت به مطب داشته، به همین خاطر توصیه ما به کسانی که قصد انجام بلیچینگ دندان دارند، انجام هر دو روش در کنار یکدیگر می‌باشد، در این صورت نتیجه نهایی بسیار رضایت‌بخش خواهد بود.
4) آیا جرم‌گیری و بلیچینگ دندان یکی است؟
هر دو راه جرم‌گیری و بلیچینگ دندان باعث شفاف‌تر و روشن‌تر شدن دندانها می‌شوند، با این تفاوت که جرم‌گیری در واقع یک راه درمانی جهت از بین بردن پلاکت‌ها و رسوبات لابه لای دندان ، برای حفظ سلامت دندان و لثه‌ها می‌باشد و طی این فرآیند به روشن‌تر شدن دندانها نیز کمک می‌کند، اما روش بلیچینگ دندان صرفا یک روش تخصصی جهت سفید کردن دندانها بوده و درمان محسوب نمی‌گردد، بلکه یک روش زیباسازی دندان است.
5) آیا بلیچینگ دندان باعث آسیب مینای دندان میشود؟
خیر، در صورتی که بلیچینگ دندان توسط متخصص حرفه‌ای و با تجربه انجام شود، هیج آسیبی به دندان و لثه وارد نمی‌کند.
6) تفاوت لیمنت و بلیچینگ دندان چیست؟
بلیچینگ دندان یک روش ساده برای سفید کردن دندانها به کمک مواد شیمیایی می‌باشد و تنها سطح دندانها را روشن می‌کند و در ساختار آن‌ها تغییر ایجاد نمی‌کند. اما در روش لمینت دندان یک قالب سرامیکی به ضخامت حدود 6 میلیمتر یا بیشتر بر روی دندان تراش خورده قرار گرفته و عیوب ظاهری دندان مانند فاصله بین دندانها و شکستگی و لب‌پر شدگی دندان را اصلاح می‌نماید. بلیچینگ یک روش بی‌خطر و ساده بوده در حالی که لمینت دندان برگشت ناپذیر است.
7) کامپوزیت و بلیچینگ دندان کدام بهتر است؟
بلیچینگ دندان تنها به افرادی که دندان‌های مرتب و منظمی داشته و می‌خواهند رنگ دندان خود را سفید نمایند و نیازی به تغییر فرم آن‌ها ندارند، پیشنهاد میشود. ولی کامپوزیت مناسب اشخاصی است که دندان‌های نامرتب و بد شکلی دارند و می‌خواهند ظاهر و اندازه آن‌ها را تغییر داده و در نهایت آن‌ها را زیبا نمایند.
