ایمپلنت دندان به عنوان بهترین روش پر کردن جای خالی دندان‌ها، توانسته دنیای دندانپزشکی را دگرگون نماید. برای ایمپلنت، باید شرایط جسمی و وضعیت دهان و دندان بیمار بررسی گردد، مواردی مانند داشتن تراکم بالای استخوان فک در نتیجه نهایی بسیار موثر است. افرادی که دچار تحلیل لثه می‌شوند باید حتما از جراحی‌های تکمیلی مانند پیوند استخوان فک کمک بگیرند تا کاشت دندان ایمپلنت بدون نقص انجام گیرد. برای این که در مورد ضرورت پیوند استخوان و ارتباط آن با ایمپلنت دندان بیشتر بدانید تا انتهای مطلب با ما باشید.
پیوند استخوان فک چیست؟
پیوند استخوان تکنیکی است که برای افزایش تراکم استخوان فک و بهبود فرآیند کاشت دندان ایمپلنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که حجم استخوان کافی وجود نداشته باشد، اتصال ایمپلنت به فک صورت نگرفته و در زمان کوتاهی پایه کاشته شده شل می‌شود. اگر استخوان فک نازک بوده یا ارتفاع کمی داشته باشد، برای این که ایمپلنت به خوبی در استخوان فک قرار بگیرد، پیوند استخوان فک انجام می‌گردد. به طور کلی هدف از انجام این عمل جراحی، بازسازی، تقویت و ترمیم استخوان فک است.
با پیوند استخوان شکل و انحنای استخوان فک دوباره به حالت قبل برمی‌گردد و بخش از دست رفته پر می‌شود تا علاوه بر پشتیبانی امیپلنت، ساختار صورت را نیز جوان‌تر و پرتر کند.
چگونه پیوند استخوان باعث بهبود عملکرد ایمپلنت می‌گردد؟
پیوند استخوان معمولا زمانی توصیه می‌شود که به دلایل مختلف جراحتی در ناحیه فک ایجاده شده یا ساختار فک از دست رفته است. تحلیل رفتن بافت استخوان فک باعث می‌گردد که، زمان کاشت دندان ایمپلنت در استخوان فک، فشار شدیدی به فک وارد شده و در نتیجه استخوان نتواند ایمپلنت را سفت و ثابت نگهدارد و خطر شکست درمان را در پی خواهد داشت. اگر ایمپلنت کوچک‌ترین حرکتی بکند، به مرور از استخوان جدا شده و لق می‌گردد. در این صورت باید آن را بکشید. انجام پیوند استخوان سبب ایجاد ساختار محکم‌تری در استخوان فک شده و آن را برای کاشت دندان ایمپلنت آماده می‌نماید.
در پیوند استخوان فک از استخوان اهدایی از بدن خودتان یا منشاء دیگری برداشته شده و به استخوان لثه پیوند می‌دهند.
چه افرادی کاندید پیوند استخوان هستند؟
افرادی که مشکلات و مشخصات زیر را دارند باید قبل از ایمپلنت دندان حتما پیوند استخوان فک را انجام دهند:
- افرادی که دندان‌های خود را مدت زمان طولانی از دست داده‌اند.
- اشخاصی که دچار تحلیل لثه و استخوان فک شده‌اند.
- به لثه و استخوان فک آسیب و صدمه ای وارد شده باشد.
- کسانی که به بیماری پریودنتال مبتلا هستند.
- اشخاصی که نقص‌های مادرزادی دارند.
- کاهش شدید تراکم استخوان لثه رخ داده باشد.
نحوه انجام پیوند استخوان فک
در وهله اول باید به دنبال یک متخصص پریودنتال ماهر باشید تا بتواند مشکلات لثه و استخوان فک شما را بر طرف نماید. دندانپزشک با توجه به میزان آسیب وارد شده اقدام به جراحی کرده که به طور معمول مراحل زیر را طی خواهد کرد:
- تهیه اسکن سه بعدی از دهان و دندان جهت بررسی دقیق وضعیت استخوان فک و موقعیت ریشه دندان‌ها
- تعیین روش درمانی بر اساس اطلاعات بدست آمده از اسکن
- اولین مرحله بی‌حس کردن لثه
- دسترسی به ریشه و استخوان فک از طریق شکافتن بافت لثه
- تمیز کردن محیط داخلی ریشه دندان برای درمان بهتره نواقص و ضایعات ایجاد شده در استخوان فک
- پر شدن فضای خالی در استخوان فک با مواد پیوند استخوان
- بستن محل جراحی با استفاده از غشای سلولی برای جلوگیری از رشد استخوان در محل مورد نظر
- برگرداندن بافت شکافته شده لثه و بخیه محل جراحی و بستن کامل آن
برای آشنایی بیشتر با بیماری‌های لثه پیشنهاد می‌کنیم به مقاله جراحی لثه در مجله دندانپزشکی مراجعه نمائید.
انواع روش پیوند استخوان پیش از کاشت ایمپلنت دندان
یکی از ارکان مهم در انواع روش کاشت ایمپلنت، داشتن تراکم استخوان فک مناسب است، اگر بیماری از بافت استخوانی خوبی جهت انجام ایمپلنت برخوردار نباشد، به کمک عمل پیوند استخوان میتوان این معضل را بر طرف کرد. در همین راستا انواع پیوند استخوان بر حسب نیاز بیمار انجام می‌گیرد، که شامل موارد زیر هستند:
پیوند حفره دندان
متداول‌ترین نوع پیوند استخوان پیش از انواع ایمپلنت، پیوند در حفره دندان بوده که در آن از استخوان آلوئولار محافظت می‌شود و از تخریب آن پس از کشیدن دندان جلوگیری می‌گردد. در این روش مواد پیوندی، مستقیما در داخل حفره دندان کشیده شده قرار می‌گیرند و قاعده سختی برای ایمپلنت فراهم می‌کنند. معمولا چهار تا شش ماه پس از این پیوند، استخوان کاملا سخت می‌گردد.
پیوند قطعه استخوان
هنگامی که در اثر حادثه یا ضربه جراحت بزرگی در فک به وجود آمده باشد، نقص فک را میتوان با پیوند یک قطعه استخوان بزرگ که معمولا از بدن خود بیمار برمی‌دارند، جبران کرد. در این روش استخوان با پیچ تیتانیومی در جای خود ثابت می‌شود تا به مرور به استخوان اطراف جوش بخورد، بعد از جوش خوردن و التیام کامل، انواع ایمپلنت را میتوان در این ناحیه جایگذاری کرد.
پیوند ستیغ فک
بعضی مواقع فک به اندازه کافی پهنا ندارد که بتواند ایمپلنت را نگهدارد، در این موارد از یک استخوانی انسانی برای افزایش پهنای ستیغ فک استفاده می‌کنند.
لیفت سینوس
سینوس‌ها حفره‌های پر از هوا هستند که در قسمت بالا و پشت فک بالا قرار گرفته‌اند، برای همین معمولا فک بالا به اندازه کافی سخت نیست که بتواند ایمپلنت را نگه دارد. هنگامی که نیاز به ایمپلنت فک بالا باشد، بین دندان‌های آسیاب و پرمولر استخوان اضافه می‌کنند تا مقدار استخوان فک بالا افزایش یابد. برای ایجاد فضای کافی باید غشای سینوس به سمت بالا حرکت کند، به همین دلیل به این جراحی، لیفت سینوس می‌گویند.
مواد مورد استفاده برای پیوند استخوان فک
موادی که برای پیوند استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرند از منابع مختلفی تامین می‌شوند، که عبارتند از :
- پیوند اتو گرافت
به برداشت استخوان از بدن خود بیمار گفته می‌شود که معمولا از ستیغ استخوان تهی‌گاهی ران برداشت می‌شود.
- پیوند آلو گرافت
در این روش درمانی مواد از بانک انسانی مانند جسد انسان، بدست می‌آید.
- پیوند زنو گرافت
مواد پیوند استخوان از بافت حیوانی گرفته می‌شود، که اغلب از گاو استفاده می‌کنند.
- پیوند آلوپلاست
از مواد سنتزی ( مصنوعی ) برای پیوند استخوان استفاده می‌گردد، که حاوی مواد معدنی طبیعی هستند.
تمام مواد استخوانی یا معدنی که در پیوند استخوان استفاده می‌شود از لحاظ علمی و فیزیولوژیکی کاملا مورد تائید پزشکی هستند و آزمایش‌های بالینی برای آن‌ها انجام شده است و بنا به وضعیت جسمانی بیمار، دندانپزشک تصمیم می‌گیرد که کدام شیوه موثرتر است.
مزایای پیوند استخوان دندان برای ایمپلنت
استفاده از پودر استخوان در ایمپلنت به عنوان یک جراحی تکمیلی مزایای متعددی را برای بیماران به همراه دارد. که از این بین مهم‌ترین آن‌ها موارد زیر هستند:
- افزایش تراکم و مقاومت استخوان فک
- تثبیت ایمپلنت کاشته شده پس از پیوند استخوان فک
- افزایش طول تاج دندان و زیباتر شدن ساختار دندان‌ها
- قرارگیری دندان مصنوعی با مقاومت و زیبایی بیشتر درون لثه و استخوان فک
- درمان دائم تحلیل لثه و مشکلات ناشی از کاهش تراکم استخوان
هنگامی که پیوند استخوان انجام می‌گیرد، انواع کاشت دندان از ایمپلنت یک روزه فوری دندان گرفته تا ایمپلنت دیجیتال به راحتی قابل انجام بوده و تضمینی بر استحکام پایه جایگذاری شده است و بیمار می‌تواند با کاشت دندان ایمپلنت به صورت مادام العمر از دندان دائمی برخوردار شوند.
چه مدت بعد از پیوند استخوان میتوان ایمپلنت انجام داد
هنگامی که جراحی پیوند استخوان با موفقیت روبرو شد و زمانی حدودا بین 6 تا 9 ماه از انجام آن گذشت، میتوان کاشت ایمپلنت دندان را انجام داد.
مراقبت‌های لازم و ضروری بعد از جراحی پیوند استخوان فک
پس از اتمام جراحی پیوند استخوان برای ایمپلنت می‌بایست یک سری نکات را مد نظر قرار داده و رعایت کنید. تا ضمن تسریع فرآیند بهبودی، امکان پارگی بخیه و عفونت ناحیه جراحی به حداقل میزان ممکن برسد. برخی از این مراقبت‌ها به شرح زیر هستند:
- یه هیچ وجه در روزهای اول بعد از انجام پیوند استخوان فک از مسواک استفاده نکنید، این کار موجب آسیب به ناحیه جراحی و پاره شدن زخم‌ها می‌گردد.
- برای تسکین درد و التهاب ناشی از جراحی از داروهای مسکن و آنتی بیوتیک‌هایی که توسط دندانپزشک‌تان تجویز شده استفاده نمائید.
- برای نوشیدن مایعات از نی استفاده کنید.
- جهت جلوگیری از عفونت شدید لثه و آسیب به ناحیه جراحی، تا چند روز از استعمال سیگار و انواع دخانیات مانند قلیان خودداری نمائید.
- از خوردن غذاهای سفت و نوشیدنی های خیلی گرم و خیلی سرد خودداری نمائید.
- از سرفه و عطسه شدید جهت ممانعت از فشار آمدن برروی ناحیه جراحی پرهیز کنید.
عوارض پیوند استخوان فک
انجام پیوند استخوان فک جهت کاشت دندان ایمپلنت، همانند سایر جراحی‌ها چون یک درمان تهاجمی است، ممکن است با برخی عوارض و مشکلات همراه باشد، که در زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
- خونریزی
- عفونت شدید
- درد
- تورم و التهاب غیر منتظره
- عدم جوش خوردن پیوند استخوان
- آسیب به اعصاب یا عروق خونی
- عوارض ناشی از بی‌حسی
- عفونت محلی که استخوان از آن برداشته شده
- پس زدن پیوند ( به ندرت اتفاق می‌افتد)
- تحلیل لثه ( فاصله گرفتن لثه از دندان‌ها)
هزینه پیوند استخوان فک
هزینه پیوند استخوان فک مانند سایر خدمات دندانپزشکی به عوامل متعددی مانند موارد زیر بستگی دارد:
- هزینه‌های جانبی مانند آزمایش و عکسبرداری
- نوع روشی که برای انجام جراحی انتخاب می‌گردد
- هزینه لیفت سینوس باز و بسته
- نوع استخوان یا موادی که مورد استفاده قرار می‌گیرد
- میزان مهارت و تبحر متخصص و جراح دندانپزشک
- تعداد جلساتی که برای درمان باید مراجعه کنید
با توجه به مواردی که گفته شد، نمی‌توان هزینه مشخص و دقیقی برای انجام پیوند استخوان فک در نظر گرفت، تنها موردی که باید به آن توجه کنید، انتخاب کلینیک دندانپزشکی است که می‌خواهید از خدمات آن استفاده نمائید. چرا که امکانات و تجهیزاتی که برای انجام پروسه قبل و بعد درمان باید انجام گردد بسیار مهم بوده و در صورتی که در یک محیط مجهز و با یک متخصص حرفه‌ای کار را جراحی را انجام دهید، قطعا از نتیجه بهتری بهرمند خواهید شد.
اگر می‌خواهید در هزینه‌های درمان صرفه جویی نمائید باید از انواع کاشت دندان بدون ایمپلنت استفاده کنید، اما اگر مایل به انجام کاشت ایمپلنت هستید، بهتر از در اسرع وقت برای جایگزین کردن دندان از دست رفته اقدام نمائید تا دچار تحلیل لثه نشده و نیاز به پیوند استخوان نداشته باشید.
آیا پیوند استخوان درد دارد؟
به طور کلی انجام پروسه کاشت دندان ایمپلنت، از پیوند استخوان گرفته تا مرحله کاشت فیکسچر فرآیند دردناکی است. چرا که شما در حال دستکاری کردن ریشه و استخوان فک خود بوده و به طور مستقیم با اعصاب و عروق خونی درارتباط هستید، برای همین بروز درد و تورم و التهاب بسیار طبیعی و اجتناب ناپذیر است، اما در حین درمان به دلیل این که متخصص از داروی بی‌حسی استفاده می‌کند، شما درد پیوند استخوان دندان را احساس نخواهید کرد، تنها بعد از جراحی که بی‌حسی از بین می‌رود درد خواهید داشت که آن هم با مسکن‌ها و داروهایی که پزشک تجویز می‌کند، قابل کنترل بوده و مهار می‌گردد.
آیا پیوند استخوان برای انجام ایمپلنت دندان ضروری است؟
همانطور که در بلاگ ایمپلنت دندان چیست؟ توضیح دادیم، در صورتی که ارتفاع استخوان فک بیمار در اثر تحلیل لثه کوتاه شده باشد، برای انجام جراحی کاشت دندان ایمپلنت نیاز به پیونداستخوان خواهد بود. این موضوع هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که زمان زیادی میان از دست دادن و انجام عمل کاشت دندان ایمپلنت فاصله افتاده باشد. عمل پیوند استخوان فک باعث ایجاد فضای کافی جهت نصب پایه ایمپلنت را فراهم کرده و احتمال موفیقت جراحی کاشت دندان را افزایش می‌دهد.
کلام آخر
پیونداستخوان برای ایمپلنت دندان یکی از جراحی‌های تکمیلی و مهم در زمینه زیباسازی ساختار دندان‌ها و کاشت ایمپلنت‌های مقاوم و با کیفیت است. بنابراین برای انجام آن باید به افراد متخصص و حرفه‌ای مراجعه نمائید، تا از حصول نتیجه مطلوب اطمینان داشته باشید. دندانپزشکانی مانند دکتر آزاده خلجیان که با سال‌ها تجربه و تخصص مرتبط در این راستا فعالیت کرده‌اند بهترین فرد برای درمان انواع مشکلات دهان و دندان هستند.
سوالات متداول
1.چرا گاهی پیش از کاشت دندان ایمپلنت به پیوند استخوان نیاز داریم؟
اگر بافت استخوان فک تحلیل رفته باشد، نیاز به پیوند استخوان خواهد بود. زمانی که حجم و تراکم استخوان در ناحیه نصب ایمپلنت کم باشد، ایمپلنت در جای خود قرار نگرفته یا در مدت زمان کمی شل شده و می‌افتد. با جراحی پیوند استخوان حجم و تراکم استخوان بازسازی می‌شود.
2.برای کاشت ایمپلنت کدام نوع پیوند استخوان مناسب‌تر است؟
اگر دندان فک بالای خود را از دست داده باشید، بهترنی روش استفاده از لیفت سینوس است. اما در صورتی که غشای سینوس مشکلی در نصب ایمپلنت ایجاد نکند، احتمالا پیوند استخوان از روش حفظ سوکت یا افزایش ریچ کاربرد خواهند داشت. اما در کل توصیه می‌کنیم تصمیم‌گیری را به دندانپزشک معالج خود بسپارید.
3.عمل پیوند استخوان فک چقدر طول می‌کشد؟
عمل پیوند استخوان از طرق مختلفی انجام می‌گردد، اگر در هنگام انجام جراحی اتفاق ناخواسته‌ای به وجود نیاید به طور معمول بین یک تا دو ساعت طول خواهد کشید.
4.پیوند استخوان برای چه افرادی مناسب نیست؟
افرادی که دچار اختلالات سیستم ایمنی هستند یا سیگار و الکل زیادی مصرف می‌کنند، کاندید مناسبی برای جراحی پیوند استخوان نیستند.
5.دوران نقاهت و جوش خوردن پیوند استخوان چقدر است؟
معمولا بعد از یک الی دو هفته علائم جراحی از بین رفته و به حالت قبل باز می‌گردید. اما بهبودی کامل استخوان پیوند خورده بین 3 الی 9 ماه طول می‌کشد. پس از گذشت این مدت میتوان ایمپلنت دندان را انجام داد.
