عارضه زرد شدن دندان‌ها معمولا به صورت تدریجی اتفاق افتاده و اگرچه در اکثر مواقع مشکل ساز نمی‌شود اما می‌تواند باعث ظاهر ناخوشایندی در لبخند شما گردد. شاید شما هم علت زرد شدن دندان‌ها را عدم رعایت بهداشت بدانید، اما واقعیت این است که عوامل مختلفی می‌توانند باعث زرد شدن دندان‌های شما و حتی کودکان‌تان شوند. اگر شما هم علی رقم مسواک زدن منظم و مرتب، باز هم دندان‌های زردی دارید، این مطلب از مجله دندانپزشکی، شما را با علت‌های دیگری که می‌توانند باعث بروز این عارضه شود، آشنا می‌کند.
دلایل زرد شدن دندان
از دلایل شایع مراجعه افراد به کلینیک دندانپزشکی زرد شدن دندان‌ها است. هنگامی که دندان‌های شما سفیدی و روشنی اولیه خود را از دست می‌دهند، اصطلاحا دچار تغییر رنگ یا زردی شده‌اند. این عارضه می‌تواند از فاکتورهای بیرونی و حتی ژنتیکی نشات گرفته باشد. در ادامه شما را با علت‌های مختلف بروز این معضل آشنا خواهیم کرد.
1-جرم گرفتن دندان
یکی از رایج‌ترین علت‌های زرد شدن دندان‌ها، ایجاد پلاک و تار تار بر روی دندان بوده که به مرور زمان در اثر عدم مسواک زدن اصولی و حذف نخ دندان از پروسه تمیز کردن دندان‌ها، ایجاد می‌گردد. این جرم‌ها سبب تغییر رنگ دندان‌ها به سمت زردی شده و در طولانی مدت زیبایی دندان‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
2-نوع رژِیم غذایی
مواد غذایی که در کنار غذاها می‌خورید یا در تهیه خوراک‌تان استفاده می‌کنید نیز می‌توانند دلیلی برای زرد شدن دندان‌تان باشند. این ترکیبات حاوی رنگدانه هایی هستند که به مینای دندان چسبیده و سطح آن را لکه‌دار می‌کنند. برخی از این خوراکی‌های رنگی که در ایجاد تغییر رنگ موثرهستند عبارتند از:
- انواع توت‌ها
- سس سویا
- برخی سبزیجات
- میوه‌ها
- سیب زمینی
- گوجه فرنگی
- سس پاستا
- ادویه کاری
- سرکه بالزامیک
3-مصرف نوشیدنی رنگی
نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، کوکا، چای و حتی الکل به دلیل داشتن ترکیباتی نظیر کروموژن که عامل اصلی تولید رنگدانه بوده و به دندان‌ها می‌چسبد، سبب تغییر رنگ و ایجاد لکه بر روی دندان می‌شوند. از طرفی مصرف مداوم این نوع از نوشیدنی‌ها در دراز مدت باعث فرسایش مینای دندان شده و در نتیجه شرایط را برای جذب رنگدانه‌ها بر روی سطوح دندانی محیا می‌کنند.
4-فرسایش مینای دندان
به طور کلی دندان‌ها از 3 لایه تشکیل شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها که به رنگ سفید بوده و از مواد معدنی تشکیل شده، مینای دندان است. در زیر این لایه شفاف و زیبا عاج دندان قرار دارد که تقریبا به رنگ زرد است و هنگامی که مینای دندان در اثر کهولت سن، سایش بیش از اندازه توسط مصرف مواد خوراکی و نوشیدنی‌های مختلف، از بین می‌رود، نمایان می‌گردد. در نتیجه یکی از دلایل زردی دندان‌ها نمایان شدن عاج دندان است.
5-ضربه و آسیب دندان
یکی از دلایل شایعی که علت زردی دندان‌ها در کودکان است، وارد شدن ضربه ناگهانی و آسیب دیدن دندان‌ها در اثر عوامل مختلفی مانند زمین خوردن و … است. در این شرایط تشکیل مینای دندان دچار اختلال شده و دندان‌ها زرد می‌شوند. در بزرگ‌سالان نیز تروما می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها گردد. به طور کلی زمین خوردن، تصادف اتومبیل و آسیب‌های ورزشی می‌توانند ضربات جبران ناپذیری به دندان‌های شما وارد کنند که کمترین آن تغییر رنگ آن‌ها است.
6-براکسیسم یا دندان قروچه
دندان‌قروچه معمولا به صورت ناخواگاه یا در اثر فشارهای روانی مانند: استرس، خشم و … رخ می‌دهد. این عارضه در دراز مدت سبب تحلیل و از بین رفتن مینای دندان شده و در نتیجه عاج یا دنتین که به رنگ زرد است، نمایان می‌گردد.
7-کهولت سن
یکی از روندهای طبیعی زندگی افزایش سن است. به مرور زمان در طی سال‌ها با بالارفتن سن مینای دندان از بین رفته و فرسوده شده و عاج دندان نمایان می‌گردد.
8-وراثت و ژنتیک
شفافیت و روشنایی دندان‌ها در افراد مختلف متفاوت بوده و یکی از علت‌های مهم این اتفاق وراثت و ژنتیک است. این عامل تنها دلیلی است که هر چقدر بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید باز هم نمی‌توانید رنگ دندان را برگردانید. اگر شما چنین مشکلی دارید آگاه باشید، نسبت به بقیه افراد، در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری باید برای چکاپ دندان‌های خود به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.
9-مصرف داروهای خاص
استفاده از برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند تتراسایکلین، داکسی سایکلین و … سبب تغییر رنگ دندان می‌شوند. همچنین آنتی‌هیستامین‌ها مانند بنادریل، دارهای ضد روان پریشی یا داروهای فشار خون بالا نیز از دیگر مواردی هستند که سبب زردی دندان‌ها می‌گردند.
10-مصرف دخانیات
از عوارض شایع مصرف سیگار ایجاد لکه زرد و قهوه‌ای بر روی دندان‌ها بوده و زیبایی لبخند شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر اهل استفاده از دخانیات هستید، زودتر از 6 ماه یک‌بار برای معاینه و جرم‌گیری دندان‌های‌تان باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نمائید.
11-مصرف زیاد فلوراید
اگر چه استفاده از فلوراید مزایای زیادی دارد اما در صورت مصرف بیش از اندازه، این مواد به جای داشتن فایده، سبب ایجاد لکه‌های زرد مایل به قهوه‌ای به نام فلوروز می‌گردند. فلوراید در منابع مختلفی مانند: آب، خمیر دندان، قرص‌ها وجود داشته و در صورتی که در مصرف آن‌ها، دقت بخرج ندهید، باعث تغییر رنگ دندان‌های‌تان خواهد شد.
12-ارتودنسی دندان
زمان استفاده از برخی درمان‌های دندانپزشکی مانند ارتودنسی، به علت این که رسیدگی و رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار دشوارمی‌شود، امکان بروز عوارضی مانند زردی و لکه بروی دندان‌ها افزایش می‌یابد.
13-ابتلا به بیماری خاص
ابتلا به برخی بیماری‌ها و انجام یک‌سری درمان‌های پزشکی مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی می‌توانند به صورت غیر مستقیم بر روی دندان‌ها تاثیر گذاشته و سبب تغییر رنگ آن‌ها شوند. بیماری‌هایی که می‌توانند سبب برویز این عارضه شوند عبارتند از:
- مشکلات کبدی
- بیماری سلیاک
- کمبود کلسیم
- اختلات خوردن
- بیماری‌های متابولیک
14-بارداری
تغییرات هورمونی در بارداری اثرات گسترده‌ای بر دندان‌ها می‌گذارد، که ایجاد لکه زرد روی آن‌ها یکی از مهم‌ترین موارد است. رفلاکس معده و استفراغ‌های مکرر باعث تماس اسید معده با دندان‌ها شده و در نهایت سبب بروز لکه و زردی دندان می‌شود.
15-عصب کشی دندان
موادی که برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز به مرور زمان می‌توانند باعث زرد شدن دندان‌ها شوند.
متریال و مواد سازنده روکش‌های کامپوزیتی به دلیل ماهیت متخلخلی که دارند، بسیار مستعد رنگ پذیری بوده و در صورتی که بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت نشود، به راحتی تغییر رنگ داده و دچار لکه می‌شوند.
16-زردی دندان از نگاه طب سنتی
در طب سنتی دلیل اصلی زردی دندان را، نوع رژیم غذایی و سردی و گرمی مزاج افراد می‌دانند. بر طبق نظر کارشناسان این رشته، تغییر رنگ دندان‌ها به دلیل مزاج صفراوی آن‌ها است.
درمان زردی دندان
دندانپزشک در زمان چکاپ دندان‌های‌تان بسته به این که علت زردی آن‌ها از چیست، از روش های مختلفی که متناسب با نیاز شما باشد، اقدام به برطرف کردن تغییر رنگ دندان‌ها خواهد کرد. اما رایج‌ترین روش‌های بر طرف کردن لک و زردی دندان‌ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جرم‌گیری
- بلیچینگ
- باندینگ دندان
- لمینت دندان
جرم‌گیری دندان
اولین راه حل برای از بین رفتن زردی دندان، جرم‌گیری در مطب دندانپزشکی است. این راه حل کم هزینه‌ترین و امن‌ترین شیوه درمان زردی دندان‌ها بوده و هرچند وقت یک‌بار بر حسب تشخیص دندانپزشک قابل اجرا است.
بلیچینگ دندان
بلیچینگ به معنای سفید کردن دندان است در این روش ابتدا دندان‌ها کاملا تمیز و جرم‌گیری شده و سپس از ژل سفید کننده استفاده می‌شود. این ژل رنگدانه‌های موجود در مینای دندان را هدف قرار داده به روشن شدن دندان‌ها کمک می‌کند.
باندینگ دندان
زمانی که دندان‌های فرد به هیچ روشی درمان نشود، دندانپزشک باندینگ را پیشنهاد می‌دهد. در این روش از ماده سفید رنگی متناسب با رنگ دندان ها استفاده شده و لایه‌ای برروی آن‌ها قرار می‌دهند. سپس به کمک نور مخصوص این لایه کاملا سفت و سخت شده تا زردی دندان‌ها کاملا پنهان شده و فرد لبخندی زیبا داشته باشد.
لمینت دندان
آخرین راه برای بر طرف کردن زردی دندان‌ها که در واقع یک روش زیبایی نیز محسوب می‌شود، استفاده از انواع لمینت دندان است. در این راه کار علاوه بر سفید کردن دندان‌ها، عیوب و نواقص ظاهری آن‌ها نیز اصلاح می‌شود.
درمان خانگی زردی دندان
در خانه نیز می‌توانید با رعایت موارد زیر زردی دندان‌های‌تان را درمان کنید:
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم
- استفاده از خمیر دندان مخصوص از بین بردن لکه
- روغن نارگیل با روغن کنجد به عنوان دهانشویه
- مسواک دندان با خمیر جوش شیرین
- محلول سرکه سیب و آب به عنوان دهانشویه
کلام آخر
زرد شدن دندان‌ها از رایج‌ترین مشکلات دندانپزشکی است که با هر منشا و هر علتی قابل درمان و برطرف کردن است. شما به راحتی می‌توانید در یک کلینیک مجهز مانند مطب دکتر آزاده خلجیان، از کلیه خدمات سفید کردن دندان استفاده کرده و دوباره از لبخندی زیبا لذت ببرید.
